Οι τένοντες είναι σκληρές και ελαστικές ινώδεις δομές που συνδέουν τους μύες με τα οστά. Όταν οι τένοντες φλεγμαίνουν ή παρουσιάζουν μικρές ρήξεις (tears), η κατάσταση ονομάζεται τενοντίτιδα. Οι τένοντες εμφανίζουν μεγάλη ποικιλία διαστάσεων ανάλογα με τους μύες που προσφύουν στα οστά. Ανάλογα με τη θέση και τη σοβαρότητα της τενοντίτιδας, τα συμπτώματα μπορούν να διαρκέσουν από μερικές ημέρες έως αρκετές εβδομάδες. Αν συνεχίζει η κατάχρηση της κίνησης που προκάλεσε τον τραυματισμό, ο πόνος μπορεί να επιδεινωθεί και να διαρκέσει για αρκετούς μήνες. Η τενοντίτιδα είναι πιο συχνή σε ώμο, αγκώνα, γόνατο, καρπό και πτέρνα, αν και μπορεί να εμφανισθεί οπουδήποτε υπάρχουν τένοντες στο σώμα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία της τενοντίτιδας είναι άγνωστη. Γνωστές αιτίες μπορεί να συμπεριλαμβάνουν:
-
Κατάχρηση - Μια συγκεκριμένη κίνηση του σώματος που επαναλαμβάνεται πολύ συχνά.
-
Υπέρχρηση - Όταν το επίπεδο μιας συγκεκριμένης δραστηριότητας, όπως η άρση βαρών, αυξάνεται πολύ γρήγορα.
 |
Σπάνια, η τενοντίτιδα μπορεί να προκληθεί από μια λοίμωξη ενώ είναι επίσης συχνή σε άτομα με διαβήτη. Τα τελευταία χρόνια αναφέρεται μια σπάνια αιτίας τενοντίτιδας που σχετίζεται με την χρήση ορισμένων αντιβιοτικών όπως η ciprofloxacin και η levofloxacin που ανήκουν στην ομάδα των φθοριοκινολονών.
Τενοντίτιδα στον ώμο.
Η πιο κοινή μορφή της τενοντίτιδας στον ώμο είναι τενοντίτιδα του στροφικού πετάλου. Περιλαμβάνει κυρίως τον τένοντα του υπερακανθίου μυός ενώ λιγότερο συχνά επηρεάζονται άλλοι τένοντες του στροφικού πετάλου. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο υπερακάνθιος τένοντας τραυματίζεται από υπερβολική χρήση σχετιζόμενη συνήθως με ένα επάγγελμα ή άθλημα που απαιτεί να ανυψώνεται επαναλαμβανόμενα ο βραχίονας. Ομάδες υψηλού κινδύνου είναι οι ξυλουργοί, χειρουργοί, ελαιοχρωματιστές, συγκολλητές, τενίστες και οι κολυμβητές.
 |
Τενοντίτιδα αγκώνα.
Δύο μορφές τενοντίτιδας εμφανίζονται συνήθως στον αγκώνα: η πλευρική επικονδυλίτιδα και η έσω επικονδυλίτιδα.
Η πλευρική επικονδυλίτιδα (αγκώνας τένις - tennis elbow) προκαλεί πόνο στην εξωτερική πλευρά του αγκώνα. Αυτή η κατάσταση μπορεί να επηρεάζει το 40% έως 50% όλων των ενηλίκων αθλητών που ασχολούνται με το τένις. Μπορεί επίσης να προκληθεί από οποιαδήποτε δραστηριότητα απαιτεί επανειλημμένες στροφικές η καμπτικές κινήσεις, όπως η χρήση ένα κατσαβιδιού.
Η έσω επικονδυλίτιδα (αγκώνας παίκτη γκολφ - golfer's elbow) προκαλεί πόνο στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα. Είναι μια λιγότερο συχνή βλάβη από τον αγκώνα του τένις και, παρά την ονομασία του, είναι πιο πιθανό να σχετίζεται με ένα επάγγελμα που απαιτεί επαναλαμβανόμενες κινήσεις του αγκώνα (όπως οικοδομικές εργασίες) από ό,τι με τον αθλητισμό. Ως αθλητικός τραυματισμός μπορεί να προκληθεί από αθλήματα όπως το γκολφ ή το μπέιζ-μπώλ.
Τενοντίτιδα γόνατος.
Το γόνατο του άλτη (Jumper's knee) ειναι η πιο κοινή μορφή τενοντίτιδας του γόνατος και περιλαμβάνει είτε τον τένοντα της επιγονατίδας στο κάτω άκρο του οστού της επιγονατίδας ή το τένοντα του τετρακέφαλου στο άνω άκρο του οστού της επιγονατίδας. Οφείλεται συνήθως σε υπέρχρηση, ειδικά σε καλαθοσφαιριστές και δρομείς μεγάλων αποστάσεων.
Τενοντίτιδα στον καρπό.
Η τενοντίτιδα στον καρπό συνήθως εμφανίζεται με τη μορφή της νόσου de Quervain, μια κατάσταση που προκαλεί πόνο στο πίσω μέρος του καρπού, στη βάση του αντίχειρα. Αν και η νόσος de Quervain εμφανίζεται συνήθως σε άτομα που κάνουν υπέρχρηση των κινήσεων του αντίχειρα, μερικές φορές αναπτύσσεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης για αγνωστους λόγους.
Τενοντίτιδα Αχίλλειου.
Ο Αχίλλειος τένοντας είναι ο μεγαλύτερος τένοντας στο σώμα. Το μεγάλο μέγεθος του σχετίζεται με τις σημαντικές δυνάμεις που μεταδίδει στην πτέρνα στο περπάτημα, το τρέξιμο ή το άλμα. Η τενοντίτιδα του αχιλλείου τένοντα είναι εξαιρετικά συνήθης σε δρομείς που αύξησαν απότομα την ένταση ή τη διάρκεια των προπονητικών χιλιομέτρων ή προπονούνται σε ανώμαλο έδαφος. Επίσης ο αχίλλειος τένοντας γίνεται πιο αδύναμος με τα χρόνια κι έτσι η τενοντίτιδα είναι πιο πιθανή σε μεσήλικες που γυμνάζονται μόνο λίγες ημέρες την εβδομάδα (δρομείς ή ποδοσφαιριστές του “σαββατοκύριακου”). Λιγότερο συχνά η αχίλλειος τενοντίτιδα σχετίζεται με μια φλεγμονώδη ασθένεια, όπως η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα, αντιδραστική αρθρίτιδα, ουρική αρθρίτιδα ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα.
 |
Συμπτώματα:
Σε γενικές γραμμές η τενοντίτιδα προκαλεί πόνο στους ιστούς που περιβάλλουν μια άρθρωση που καταπονείται. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η άρθρωση αυτή μπορεί να εμφανίζει αδυναμία, και η περιοχή μπορεί να εμφανίζει ερυθρότητα, οίδημα και θερμότητα στην αφή. Όταν η τενοντίτιδα σχετίζεται με κάποια λοίμωξη μπορεί να υπάρχουν και άλλα συμπτώματα, όπως εξάνθημα ή πυρετός.
Σε γενικές γραμμές τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με τον τένοντα που επηρεάζεται:
-
Τενοντίτιδα στροφικού πετάλου - Συνήθως πρόκειται για πόνο στον ώμο που δύσκολα συσχετίζεται με συγκεκριμένο σημείο. Συχνά ακτινοβολεί μέσα στο άνω μέρος του βραχίονα προς το στήθος. Ο πόνος είναι συχνά χειρότερος το βράδυ και μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο.
-
Αγκώνας του Τένις - Πόνος στην εξωτερική πλευρά του αγκώνα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η επώδυνη περιοχή εκτείνεται προς τα κάτω στο αντιβράχιο και τον καρπό
-
Αγκώνας του Γκολφ - Πόνος στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα.
-
Γόνατο του άλτη - Πόνος κάτω από την επιγονατίδα και, μερικές φορές, πάνω από αυτή.
-
Νόσος de Quervain - Πόνος στο πίσω μέρος του καρπού, κοντά στη βάση του αντίχειρα.
-
Τενοντίτιδα Αχιλλείου - πόνος στο πίσω μέρος της φτέρνας ή 3 έως 6 πόντους πάνω από την φτέρνα
Διάγνωση:
Η διάγνωση περιλαμβάνει κατά πρώτον το ιατρικό ιστορικό σας, συμπεριλαμβανομένων των τυχόν προηγούμενων τραυματισμών στις αρθρώσεις. Ο ειδικός επίσης θα προσπαθήσει να προσδιορίσει τους χαρακτήρες του πόνου σας όπως την εντόπιση του, τις κινήσεις που συσχετίζεται και τις ώρες που εμφανίζεται.
Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, ο ειδικός θα σας εξετάσει για οίδημα, ερυθρότητα, μυϊκή αδυναμία και περιορισμένη κίνηση στην περιοχή του τένοντα που πάσχει. Μπορεί επίσης να σας ζητήσει να επαναλάβετε κινήσεις που αναπαράγουν τον πόνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η διάγνωση μπορεί να γίνει με βάση το ιατρικό ιστορικό και τα συμπτώματά σας, μαζί με την επαγγελματική και αθλητική ιστορία και τα αποτελέσματα της κλινικής εξέτασης σας.
Μερικοί ασθενείς μπορεί να χρειάζονται εξετάσεις αίματος για να ψάξουν και άλλες αιτίες της φλεγμονής γύρω από τις αρθρώσεις, όπως ουρική αρθρίτιδα ή η ρευματοειδής αρθρίτιδα. Ακτινογραφίες μπορούν επίσης να ληφθούν για να επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει κάταγμα, εξάρθρωση ή οστική νόσος. Σε άτομα με τενοντίτιδα Αχιλλείου ή τενοντίτιδα στροφικού πετάλου, το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορεί να χρησιμοποιηθούν για αξιολόγηση της έκτασης της βλάβης του τένοντα.
Πρόληψη:
Σε πολλές περιπτώσεις η τενοντίτιδα μπορεί να αποφευχθεί με τη λήψη μερικών απλών προφυλάξεων. Μερικές χρήσιμες στρατηγικές περιλαμβάνουν:
-
Καλό ζέσταμα πριν από την έναρξη εντατικής άσκησης.
-
Σταδιακή αύξηση επίπεδου άσκησής.
-
Αποφυγή δραστηριοτήτων που απαιτούν παρατεταμένες περιόδους αφύσικης θέσης ή επανειλημμένες κινήσεις κάποιου μέλους. Εάν πρέπει να κάνετε κάποια τέτοια δραστηριότητα απαιτούνται τακτικά διαλείμματα.
-
Να φοράτε αθλητικά παπούτσια που ταιριάζουν σωστά στο πόδι σας και είναι "διορθωμένα" για τυχόν παρουσία βλαισότητας ή ραιβότητας, ειδικά αν συμμετέχετε σε ένα δρομικό άθλημα μεσαίων η μεγάλων αποστάσεων.
-
Δώστε προσοχή στην τεχνική σας και στον εξοπλισμό σας στο άθλημα που ασχολείστε. Ρωτήστε τον προπονητή σας ή τον εκπαιδευτή σας για να σας καθοδηγήσει.
Θεραπεία.
Όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίσετε την τενοντίτιδα σας, τόσο πιο γρήγορα θα ανακτήσετε πλήρως τη δύναμη και την ευελιξία της τραυματισμένης άρθρωσης. Αρχικά μπορεί να εφαρμόσετε παγοκύστες στην επώδυνη περιοχή τρεις ή τέσσερις φορές την ημέρα. Μπορείτε, επίσης, να βάλετε πάγο στην περιοχή αμέσως μετά από κάθε δραστηριότητα που επιδεινώνει τον πόνο σας (όπως το τένις ή το τρέξιμο) πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες του φυσικοθεραπευτή σας. Για την ανακούφιση από τον πόνο και το πρήξιμο, ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει να πάρετε αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Μπορεί, επίσης, να απαιτηθεί ανάπαυση της τραυματισμένης άρθρωσης για μερικές ημέρες έως μερικές εβδομάδες. Για παράδειγμα, οι ασθενείς με επικονδυλίτιδα αγκώνα συνήθως χρειάζεται για να ξεκουράσουν την άρθρωση του αγκώνα για τουλάχιστον ένα μήνα.
Ανάλογα με τη θέση και τη σοβαρότητα της τενοντίτιδας, μπορεί να χρειαστεί προσωρινός νάρθηκας, αντιστήριξη ή ανάρτηση (για τενοντίτιδα στο άνω άκρο). Ωστόσο, είναι σημαντικό προσεκτικά και τακτικά να κινείτε την άρθρωση για να αποφύγετε την δυσκαμψία και το "πάγωμα της". Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την τενοντίτιδα που αφορά τον ώμο.
Για πιο σοβαρές περιπτώσεις ο φυσιοθεραπευτής σας θα εφαρμόσει εξειδικευμένες τοπικές θεραπείες, όπως οι θεραπείες θερμότητας με χρήση υπερήχων, μασάζ ή υδροθεραπεία για τη βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης. Ο φυσιοθεραπευτής, επίσης, θα σας καθοδηγήσει μέσα από ένα πρόγραμμα αποκατάστασης (rehabilitation) που θα σας βοηθήσει να ανακτήσετε δύναμη, κινητικότητα και λειτουργικότητα. Το χρονικό διάστημα για την αποκατάσταση ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο και τη σοβαρότητα της τενοντίτιδας. Για παράδειγμα, η τενοντίτιδα του Αχιλλείου και η σοβαρή επικονδυλίτιδα μπορεί να απαιτήσουν αρκετούς μήνες αποκατάστασης. Με την κατάλληλη θεραπεία, ο τραυματισμένος τένοντα συνήθως θα ανακάμψει πλήρως. Ωστόσο, η ελλιπής αποκατάσταση ή μια βιαστική επιστροφή στην δραστηριότητα που προκάλεσε το πρόβλημα μπορεί να επιβραδύνει τη διαδικασία επούλωσης ή να οδηγήσει σε εκ νέου τραυματισμό.
Η χειρουργική επέμβαση σπάνια απαιτείται για τη θεραπεία της τενοντίτιδας. Εφαρμόζεται αποκλειστικά για τις περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται σε άλλες μορφές θεραπείας ή όταν υπάρχει σημαντική βλάβη του τένοντα, η οποία είναι απίθανο να βελτιωθεί με κάθε άλλη θεραπεία.